Eerder lieten we al zien dat wat er geregeld moet worden om eenvoudige elektrotechnische werkzaamheden door vakbekwame personen (VP) te laten verrichten. Bij eenvoudige werkzaamheden bepaalt een VP zelf hoe hij de werkzaamheden uitvoert aan de hand van NEN 3140 + A3 (4.3.2). Schriftelijke werkinstructies zijn daarbij essentieel.

Dit artikel gaat in op de voorbereiding van gecompliceerde werkzaamheden. Bepaling 4.3.1.9 stelt dat de voorbereiding van gecompliceerde werkzaamheden schriftelijk moet plaatsvinden. 6.1.1 geeft aan dat er op twee zaken moet worden gelet:

• de risico’s van de werkzaamheden;
• de veiligheid van de installatie zelf.

De risico’s van de werkzaamheden moeten worden beheerst door de juiste veiligheidsmaatregelen te nemen. De veiligheid van de installatie moet worden geborgd door een inspectie voor ingebruikname uit te voeren. De IV en WV zijn verantwoordelijk voor de schriftelijke voorbereiding.

Werkplan

In het vorige artikel is al aangegeven dat het in sommige gevallen handig is een beetje te spieken in de BEI BLS, het branchesupplement van de netbeheerders (www.beiviag.nl). Deze netbeheerders voeren de schriftelijke voorbereiding uit door een werkplan volgens een vast format op te stellen.
Dit plan beschrijft:

• alle werkzaamheden die uitgevoerd moeten worden;
• de risico’s (in de vorm van een Taak Risico Analyse);
• de veiligheidsmaatregelen die moeten worden getroffen.

Schakelplan

In dit werkplan kan ook het schakelplan worden opgenomen. Dit schakelplan is belangrijk bij werkzaamheden aan laagspanningssystemen waarbij het mogelijk is twee transformatoren te koppelen, of bijvoorbeeld bij een ringsysteem. Ook bij verdeelinrichtingen met een enkele voeding is de complexiteit soms zo hoog dat een schakelplan noodzakelijk is. In NEN 3140+A3:2019 is bijlage P toegevoegd. Deze bijlage bevat een lijst met standaard taalgebruik bij laagspanning. Met deze bijlage krijgt het schakelplan een heldere structuur.

Inrichten van het (veilig) werkproces

De inrichting van het proces voor het werken met een werkplan speelt een belangrijke rol. De IV en WV spreken af en leggen vast hoe dit proces precies moet verlopen. Hier volgt een voorbeeld:

• opstellen werkplan door WV samen met de IV;
• de IV geeft voor de aanvang van de werkzaamheden toestemming aan de WV;
• start werkoverleg met de uitvoerenden onder leiding van de WV (doornemen werkplan);
• onder leiding van de WV worden alle veiligheidsmaatregelen die omschreven staan in het werkplan uitgevoerd;
• de WV geeft zodra de werkplek veilig is, toestemming aan de uitvoerenden om met de werkzaamheden te beginnen;
• uitvoering werkzaamheden;
• inspectie voor ingebruikname;
• als de WV ervan overtuigd is dat kan worden ingeschakeld, meldt hij dit aan de IV;
• de IV geeft toestemming dat er ingeschakeld mag worden;
• uitvoeren inschakelprocedure volgens werkplan onder leiding van de WV;
• opleveren door de WV aan de IV.

Flowdiagram

Het is zinvol een proces als dit vast te leggen in een flowdiagram, zodat de werkzaamheden gestructureerd verlopen en er geen stappen worden overgeslagen. Er moet gekeken worden hoe dit NEN 3140 werkproces aansluit op bestaande werkvergunningssystemen, registratiesystemen (zoals SAP) en de rol van bijvoorbeeld de procesoperators. Het doel is immers niet om een papieren tijger op te zetten, maar om te werken met een systeem dat helder is, werkbaar en vooral veilig.

Rob Kaspers
Trainer NEN 3140

december 2019